مسعود بهنود

روزنامه‌نگار

روزنامه های صبح امروز تهران خبر داده اند که سرانجام سئوال از رییس جمهور به بعد از انتخابات مجلس موکول شد. گزارش هائی درباره وضعیت سوریه و گزارش هائی از بیداری اسلامی مهم ترین خبرهای خارجی این روزنامه هاست. در زمینه داخلی انتقاد از وضعیت اقتصادی کشور با تاکید بر شکست طرح مسکن دولت و تلاش دولت برای پرکردن کرسی های مجلس آینده مهم ترین نکته هاست.

طلسم سئوال از رییس شکست

"سئوال از رییس جمهور پس از انتخابات" تیتر اصلی شرق است، اعتماد در صدر اخبار خود نوشته "احضار احمدی نژاد به مجلس، بعد از انتخابات"، "اعلام وصول سوال از احمدی نژاد" عنوان اول مردمسالاری است و ابتکار و جهان صنعت از شرکت "احمدی‌نژاد در آزمون ۱۰ سوالی مجلس" خبر داده اند.

تیترها و عکس صفحه اول مردم سالاری

شرق، در گزارش اصلی خود به قلم سروش فرهادیان نوشته قصه سوال راست بود؛ بالارفتن، امضا بود، پایین آمدن، امضا بود. قصه‌ای که به غصه نمایندگان تبدیل شده بود. هر روز باید جمع و تفریق می‌کردند که تعداد امضا‌ها برای طرح سوال از رییس‌جمهوری چندتاست. شب را با بیش از ۷۲ امضا می‌خوابیدند و صبح که چشم بازمی‌کردند با کم‌تر از این عدد مواجه می‌شدند. در این میان، تعطیلات پشت سر هم مجلس هم، قوز بالا قوز شده بود.

به نوشته این گزارش مجلس که تعطیل می‌شد، انگار همه چیز این سوال صفر می‌شد و فرمان از نو صادر. انگار نه انگار یک‌چهارم نمایندگان، حالا کمی بیشتر یا کمی کم‌تر، طرحی برای سوال از رییس‌جمهوری اسلامی داشتند. وقتی در راهروهای پارلمان از مخالفان و مسوولان طرح (شاید باورتان نشود اما طرح سوال مسوول داشت؛ مسوول تعداد امضاها، تعیین تکلیف و...) سوال می‌شد که سوال چه شد، می‌گفتند کدام سوال؟ که بفهمانند این سوال چندان مهم نیست و آنقدر این طرح عادی است که حتی در یاد آنان نمانده؛ چنان که مثلا فلان ماده از طرح رفع موانع برای الحاق به کنوانسیون فلان بخش از آب‌های آزاد.

و خلاصه گزارش شرق این که: منتظر می‌ماندند تا نشانی بدهی که همان طرحی را می‌گویی که پیش از تعطیلات بیش از ۷۲ امضا داشت. همان طرحی را می‌گویی که خیلی قبل‌ترها قرار بود به جریان بیفتد اما امضاهایش هر روز آب می‌رفت. همان طرحی که اولین در نوع خودش است. همان طرحی که علی مطهری دنبالش بود. نام علی مطهری که به میان می‌آمد، گویی که نشانه‌ها کامل شده باشد علایمی از وجود سوال به ذهن‌شان می‌آمد و واکنش‌ها شروع می‌شد که تعداد امضا‌ها کم است و باید از مسوولش بپرسید و از این نوع جواب‌ها. واقعیت اما این بود و هست که این سوال عادی نبوده و نیست. چه آنکه پرسیده شدنش، تابوی ۳۳ ساله‌ای را می‌شکند. سوالی به این کیفیت نه اینکه نیست، اما کم هست. شکستن یک تنه ۳۳ ساله کلی زمان می‌برد و کلی عرق درمی‌آورد چه برسد به این تابو. اسمش یک سوال است؛ اما ۱۰ محور دارد.

کارتون آورین، اعتماد

بازار مکاره سیاست، مجلس همسو و آمار احمدی نژاد

غلامرضا کمالی پناه در سرمقاله ابتکار پرسیده آدم‌هایی که هنوز حی و حاضرند و سرشان به تنشان می‌ارزد و زمانی در حد پرستش محترم و معظم ‌شمرده می شدند، اکنون چه جایگاهی پیدا کرده‌اند؟ از اصلاح طلبان گذشته درمیان همین اصولگرایان، چندین نفر پر و بالشان به تیرهای زهرآلود کمان‌ سیاست‌بازان جدید زخمی شده ؟ هاشمی و ناطق‌نوری را از حیثیت، بلکه از کار انداخته‌اند. اخیراً هم، مهدوی‌کنی را هدف گرفته‌اند. زمانی که وی ریاست مجلس خبرگان را از هم‌قطار خویش، هاشمی تحویل گرفت بسیاری از همین دوستانش پر درآوردند و نقل و نبات پخش کردند اما امروز همان‌ دوستان! علیه وی اعلامیه پخش می‌کنند.

نویسنده سپس به احمدی‌نژاد رسیده که وقتی به پیروزی رسید، گفتند که وی مامور امام زمان است، برآمده از نذر و نیازهای محرومین و مومنان است، اصلاً لیست وزرای ایشان به تایید و امضای امام زمان رسیده‌است و نامه‌اش به سران بلاد کفر، الهامی الهی بود. معجزه هزاره سوم بود و می گفتند اگر بنا بود پیامبری بعد از رسول بیاید، بی‌گمان خدا او را انتخاب می‌کرد و از این قبیل حرف‌ها. اکنون، اما چه می‌گویند؟

سرمقاله ابتکار به یاد آورده که اینک عده ای احمدی نژاد را سردسته منحرفان قلمداد می‌کنند. حتی به طعنه، احمدی‌نژاد را یاور و همراه استکبار برای اثبات تاثیر تحریم‌ها بر ایران، به شمار می‌آورند و می‌گویند: داستان قیمت‌های افسانه‌ای سکه و ارز در همین راستا بوده‌است.

پوریا عالمی نوشته به گزارش خبرگزاری مهر، که خود من با جفت چشم‌ها قضیه را دیدم، آقای احمدی‌نژاد رفته سفر. کجا؟ قزوین. بعد رفته یک بیمارستان افتتاح کند توی بروشورها و روی بنر و پارچه‌نوشت‌های محل برگزاری مراسم نوشته شده بوده: «بیمارستان ۲۰۰ تخت دارد.» بعد آقای احمدی‌نژاد سخنرانی کرد و گفت: «بیمارستان ۲۷۰ تخت دارد.» بعد وزیر راه گفت: «بیمارستان ۲۶۴ تخت دارد.» بعد مسوولان استان گفتند: «بیمارستان ۲۲۰ تخت دارد.» خلاصه همه اهالی قزوین حیرت کردند و انگشت به دهان حیران ماندند.»

علیرضا کریمی در سرمقاله مردم سالاری نوشته چند روز پیش غلامحسین الهام وزیر و سخنگوی سابق و مشاور کنونی دولت، صریحا به نکاتی اشاره کرد که حاکی از نیت ها و اهداف برخی گروه ها داشت. وی مجلسی را مطلوب دانست که همسو با دولت باشد و گفت مجالس اصولگرای هفتم و هشتم همسو با دولت احمدی نژاد نبودند و در نتیجه با شاخص های یک مجلس واقعی فاصله داشته اند.

نویسنده تاکید کرده با این وصف اینگونه به نظر می رسد که گروه مذکور ضمن اینکه در مورد جایگاه مجلس اعتقاداتی شناور دارد اما بهر حال در مقطع کنونی مجلسی بی خاصیت و سرسپرده دولت را مجلسی مطلوب و شایسته می دانند. اما سخن این است که اگر مجلس واقعی مجلس همسو با دولت است دیگر چه نیازی به وجود چنین مجلسی است؟ آیا این سخن ها و تقلا برای نماینده شدن یک پارادوکس آشکار نیست؟

سرمقاله مردم سالاری سرانجام نوشته جالب اینجاست همین عده وقتی بازار انتخابات داغ نبود گفته بودند جبهه آنان تنها مربوط به انتخابات مجلس نبوده و اعضای آن کاندیدا نخواهند شد اما از ماه های قبل از انتخابات لیست خود را منتشر کرده و برای ۱۲ اسفند روزشماری می کنند. سوال روشن این است که اگر مجلس در راس امور نیست چرا این همه تقلا ؟

طنز نویس اعتماد در بخش "نظرات کارشناسی تخت سیاسی" نوشته: در جامعه چندصدایی وجود دارد و هر کس هر صدایی دوست دارد در می‌آورد. - همچنین این پاسخی کوبنده است به کسانی که می‌گویند آزادی بیان وجود ندارد. در حالی که مسوولان آزادند هر چه به زبان‌شان می‌آید بیان کنند. و - آیا این اتفاق خبر از کشف جدیدی در ریاضیات توسط دانشمندان جوان ما در زیرزمین منزل‌شان نمی‌دهد. شاید رییس بیمارستان تا ۲۰۰، آقای احمدی‌نژاد تا ۲۷۰، وزیر راه تا ۲۶۴ و مسوولان قزوین تا ۲۲۰ بلد هستند بشمارند. یعنی این احتمال هست که بیمارستان ۸۶۳ تخت داشته باشد اما کسی بلد نبوده تا ۸۶۳ بشمرد.

طنز کاناپه در اعتماد در بخش "نظرات غیرکارشناسی تخت سیاسی" نوشته: به نظر ما همان ۲۰۰ تخت بیمارستانی درست است. وقتی آقای احمدی‌نژاد و رایحه خوش خدمتی‌ها به سمت بیمارستان می‌رفتند چند نفر از دیدار یار مدهوش و سپس بیهوش شدند. برای همین تخت‌های بیمارستان سریع پر شده، ۷۰ تخت هم اضافه کردند توی راهرو تا از بیهوشان تماشای یار پرستاری کنند. البته ما یک نظر دیگر هم داریم. ۲۷۰ تخت بیمارستانی درست است که آقای احمدی‌نژاد گفته. منتها وقتی ایشان رسیده به بیمارستان ۷۰ نفر حال‌شان خوب شده و مرخص شده‌اند و رفته‌اند پی کارشان. برای همین رییس بیمارستان ۲۰۰ تخت اعلام کرده.

تیتر و عکس صفحه اول جهان صنعت

مسکن شکست خورده مهر، و لزوم پیشفروش نفت

اعتماد در گزارشی نوشته به نظر می‌رسد طرح مسکن مهر نتواند به ‌عنوان «گام اول دولت در بخش مسکن» اهداف مورد نظر درباره ایجاد تعادل در بازار مسکن را محقق کند. این موضوع در سخنان اخیر رییس‌جمهوری به خوبی مشهود است. وی در مراسم افتتاح پروژه ۱۰ هزار واحدی آبیک قزوین ابراز امیدواری کرد پروژه مسکن مهر تا پایان سال ۹۰ به جایی برسد که دیگر بازار نیاز عقب‌افتاده در حوزه‌ مسکن نداشته باشد، شاهد تلاطم‌های سنگین در آن نباشیم و جوانان دغدغه‌ مسکن نداشته باشند.

به نوشته این گزارش محمود احمدی‌نژاد در حالی این سخنان را بر زبان آورده که کارشناسان اقتصادی یکی از دلایل رکود تورمی کنونی بازار مسکن را متوجه عملکرد ضعیف دولت در این حوزه می‌دانند. پرداختن بی‌چون و چرا به یک «طرح» برای مسکن‌سازی به قیمت خارج شدن بخش‌خصوصی از بخش ساخت‌وسازها تمام شده که در سال‌های آینده نتیجه منفی آن گریبان متقاضیان مسکن را خواهد گرفت. کشور سالانه نیازمند یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی است، به عنوان نمونه از سال ۸۶ که طرح مسکن مهر با تبلیغات بسیار گسترده وارد فاز اجرایی شد تا امروز باید حداقل پنج میلیون واحد مسکونی برای پاسخگویی به تقاضای مسکن ساخته می‌شد.

اعتماد تاکید کرده اما نگاهی به پرونده مسکن‌سازی از سوی دولت نشان از این دارد که طرح مسکن مهر نتوانسته اهداف خود از جمله کنترل قیمت‌ها و خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد را محقق سازد. بر اساس آمار وزارت راه ‌و شهرسازی، تاکنون فقط حدود ۲۰۰ هزار واحد مسکونی طرح مسکن مهر به متقاضیان واگذار شده است و با توجه به عملکرد چند سال اخیر این وزارتخانه به نظر نمی‌رسد وعده افتتاح یک میلیون واحد مسکونی تا پایان سال عملی شود.

علی شمس اردکانی از اعضای بازرگانی ایران در مقاله ای در تهران امروز نوشته چرا نقدینگی سرگردان با حجم عظیم، اقتصاد کشور را دو ماه است آماج التهاب کرده است؟ جواب در این است که نقدینگی را معامله‌گران، ارز و سکه به‌وجود نیاورده اند، نقدینگی سرگردان به‌این بازی روی آورده چون کاروسازهای دولتی و بانکی از سویی نقدینگی در جامعه تزریق می کنند و از سوی دیگر نمی‌گذارند نقدینگی ها به اندازه کافی جذب سرمایه گذاری و اشتغالزایی شود.

به نظر این اقتصاددان وقتی نقدینگی به بورس های سهام موجود روی می آورند بر خلاف تصورهای ساده انگارانه این نقدینگی تبدیل به سرمایه نمی شود (یا حداقل در دور اول چنین نیست) بلکه سهامی از بنگاهی موجود دست به دست می شود بدون آنکه چیزی نصیب بنگاه صادرکننده سهم شود.

و خلاصه این که اگر حجم نقدینگی که در اقتصاد ایران همچون سیالی درگیر در طلا و ساختمان و سهام است که توان جابه‌جایی روزانه دارد را در سال حدود معادل ریالی پنجاه میلیارد دلار در نظر بگیریم به سادگی درمی یابیم که حجم قیمتی نفت و گاز کشور حداقل سه برابر این مقدار است.

در تصویر مقوائی ملت نیست

یک هفته بعد از غوغای "امام مقوائی" احمد مسجدجامعی وزیر سابق ارشاد در مقاله ای در شرق نوشته اگر به نخستین عکس‌های ورود امام راحل به ایران توجه کنیم، هرساله کم و بیش شاهد حذف برخی از چهره‌های پیرامونی هستیم. در اوایل انقلاب کتاب‌هایی چاپ می‌شد که در آن اعلامیه‌های بزرگان درباره حرکت انقلاب‌ اسلامی درج شده بود و در چاپ‌های بعدی جای برخی نام و نامه‌های قبلی، فضایی سفید جایگزین می‌شد. ظاهرا روند ممیزی و تاریخ‌سازی حریم و حدودی نمی‌شناسد و اگر تا دیروز اطرافیان و همراهان امام راحل حذف می‌شدند به نظر می‌رسد که امروز برای ساختن تصویر دیگری از ایشان هم تلاش‌هایی در جریان است.

به نوشته این مقاله در این تصویر، زمان به عقب برمی‌گردد و این بار امام با هواپیمای ایران به وطن می‌آید. در کنار ایشان دیگر خلبان فرانسوی که امام دست او را گرفته بود، نیست. فرزند و یادگار امام، که در پشت‌سر بودند، دیده نمی‌شود. انبوه مردم و رجال دینی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و بزرگان ادیان رسمی کشور را در فرودگاه نمی‌بینیم. دیگر از خیابان‌های پرازدحام و جمعیت مشتاق و خودجوش خبری نیست. از گل‌هایی که دختران و پسران جوان میان خیابان‌ها گذاشته‌اند چیزی به چشم نمی‌آید.

مقاله شرق تاکید دارد این تصویر مقوایی از میان انبوه مردم به بهشت‌زهرا نمی‌رود. در میان خیل عظیم مشتاقان سری به بوستان شهدا نمی‌زند. به پدران و مادران داغدار فرزند از دست‌داده تسلیت نمی‌گوید. همه ملت را ید واحده نمی‌داند. به ملت تکیه ندارد. کف زدن‌ها و تکبیرهای متوالی و پرشور زنان و مردان این سرزمین سخن او را تایید نمی‌کند. از سینما دفاع نمی‌کند. سرزده به دیدار بیماران و مجروحان در بیمارستان نمی‌شتابد. فشاری از جمیعت برای رسیدن به او نیست تا جایی که عمامه ایشان از سر بیفتد و شهید گرانقدر آقای مطهری نگران و قاطع بگوید امروز حفظ جان امام از اوجب واجبات است. این در حالی است که هیچ‌کس به امام نامه و عریضه نمی‌داد، کسی در فکر به دست آوردن امتیازی نبود و هیچ‌کس در فکر گرفتن عکسی در کنار ایشان که با آن در آینده متمایز شود، نبود. هیچ عکس مستقلی از شهید بزرگوار آقای بهشتی در کنار امام در دست نیست.

کارتون روز

کارتون فیروزه مظفری، شرق